Emigratie, hoe doe je dat?

Wat komt er allemaal kijken bij emigratie naar Zweden? Iedereen zal het op zijn of haar eigen manier doen. Er zijn heel veel dingen waar je aan moet denken, en de omstandigheden zijn voor iedereen weer anders. Er is dus niet 1 vaste checklist die je even kunt afwerken.

Het is ook vrijwel onmogelijk om een checklist voor emigratie te maken die door iedereen te gebruiken is. Dat ga ik dus niet eens proberen. Ik kan wel omschrijven hoe het bij mij ging en waar ik allemaal aan moest denken. Daarom eerst een korte omschrijving van mij.

Ik woonde in Hellevoetsluis in een huurwoning. Ik ben 100% afgekeurd en heb een WIA-IVA uitkering. Dat betekent dat ik permanent afgekeurd ben en niet hoef te werken of solliciteren. Die uitkering kan ik zonder problemen meenemen naar Zweden en loopt door tot de pensioen gerechtigde leeftijd. Begin 2014 nam ik de definitieve beslissing om naar Zweden te vertrekken en begon ik met uitzoeken wat daar allemaal voor nodig was.

Mijn voorbereiding begon dus met informatie verzamelen. Dat kan op vele manieren. Zo ben ik gaan zoeken op de sites van instanties als belastingdienst, zorgverzekeraar, het CAK, Skatteverket en nog vele anderen. Dat viel nog niet mee, veel informatie is niet echt gericht op mijn situatie en om dan een compleet plaatje te krijgen is lastig.

Ik ben ook gaan kijken in online communities. Zo zijn er forums en Facebook groepen voor Nederlanders die in Zweden wonen of erheen willen verhuizen. Ook schrijven veel mensen een blog. Ik ben veel van zulke groepen en blogs gaan volgen. Dat heeft enorm geholpen, zo las ik veel ervaringen van mensen die ook met een WIA, WAO of AOW naar Zweden vertrokken waren en langzaam kreeg ik een heel duidelijk plaatje wat er allemaal bij komt kijken.

Lijstje

Bij het lezen van al die blogs en groepen kwam ik steeds dingen tegen die op mij van toepassing waren. Ik ben dus een lijstje gaan maken en telkens als ik weer iets tegenkwam voegde ik een punt aan dat lijstje toe. Ik ben die lijst tot aan de emigratie blijven bijwerken met nieuwe punten en ik zocht bij elk punt steeds aanvullende informatie, bijvoorbeeld van overheidswebsites, en werkte elk punt op die lijst zo verder uit. Het was dus een ‘levende’ lijst en ik heb die lijst ongeveer een jaar lang gebruikt. De belangrijkste punten die op die lijst kwamen waren:

• abonnementen/lidmaatschappen
• verzekeringen
• zorgverzekering
• benodigde documenten
• medisch
• contactgegevens
• email
• hond
• spullen verkopen
• inpakken en rijden
• uitschrijven/inschrijven
• AOW/ANW

Abonnementen en lidmaatschappen

Voor je emigratie is het wel handig om alle abonnementen en lidmaatschappen op te zeggen. Maar in de loop der jaren blijk je er meer te hebben dan je eigenlijk weet. Als je er 1 vergeet op te zeggen dan ga je vroeg of laat gezeur krijgen met incassobureaus.
Een handige manier om zeker te weten dat je ze echt allemaal opzegt of omzet naar je nieuwe adres is al je bankafschriften van de afgelopen 2 jaar te pakken en met een kladblok ernaast elke regel door lopen. Zo kom je als het goed is echt alles tegen waar je voor betaalt, en als je al die afschriften zo door hebt geplozen dan zal je zien dat je dingen in je kladblok geschreven hebt waar je in eerste instantie niet aan gedacht had.
Ik heb mijn Nederlandse mobiele abonnement door laten lopen en de provider niet laten weten dat ik ging emigreren. Zo kon ik mijn mobiel tijdens en kort na de verhuizing gewoon blijven gebruiken en had ik tijd om in Zweden op het gemakje een Zweeds nummer te regelen. Toen ik eenmaal in Zweden gesettled was heb ik het abonnement opgezegd vanwege emigratie. Bij emigratie kun je gewoon opzeggen, ook als je contract nog niet is afgelopen.

Verzekeringen

Op het lijstje dat je gemaakt hebt zal je ook al je verzekeringen tegenkomen. Veel daarvan kun je opzeggen per datum emigratie. In mijn geval was er 1 die ik niet direct kon opzeggen, namelijk de autoverzekering. Ik ben met mijn NL auto naar Zweden gereden, heb daar een Zweedse auto gezocht en gekocht, en na 3 maanden mijn NL auto terug naar Nederland gebracht en verkocht.
Die auto moest dus verzekerd blijven. Normaal gesproken vervalt een verzekering als je je uitschrijft. Ik heb contact opgenomen met de verzekeraar en het was mogelijk om de verzekering voor beperkte tijd door te laten lopen. Niet elke verzekeraar werkt hieraan mee, en als ze het wel doen dan meestal voor maximaal 3 of 6 maanden en soms tegen een hogere premie. Ik had geluk, mijn verzekeraar deed niet moeilijk en rekende geen extra geld. Ik vroeg om de verzekering 3 maanden door te laten lopen en toen ik de auto terug naar Nederland bracht en verkocht heb ik die verzekering opgezegd.

Zorgverzekering

Zodra je jezelf uitschrijft uit Nederland vervalt de normale zorgverzekering die je hebt. Het is dus belangrijk om te zorgen dat je verzekerd blijft. Als je een WIA/WAO of AOW hebt, dan is dat gelukkig geen probleem. Je blijft dan verplicht verzekerd in Nederland, maar niet bij een normale zorgverzekeraar maar bij Het CAK. Voor je emigratie moet je contact met hen opnemen en melden dat je naar Zweden vertrek. Zij zullen dan een S1 verdragsformulier naar je sturen. Dat is een heel belangrijk formulier dat je bij aanmelding in Zweden nodig hebt. De S1 is een verklaring dat je in Nederland verzekerd bent en dat Nederland garant staat voor je zorgkosten.

Benodigde documenten

Ik had een stapeltje documenten verzameld die ik mogelijk nodig zou hebben in Zweden. Achteraf heb ik ze niet allemaal nodig gehad, maar zolang je nog in Nederland woont is het makkelijk om ze te verzamelen, als je eenmaal in Zweden zit en je hebt nog iets nodig dan is het veel meer werk om iets te regelen.

• Paspoort en rijbewijs. Ik heb voor vertrek nog mijn paspoort en rijbewijs vernieuwd. Beiden waren nog niet verlopen, maar om ze in Zweden te vernieuwen kost veel tijd en heel veel kilometers. Als je een ID kaart hebt in plaats van een paspoort dan loop je in Zweden tegen de bureaucratie aan. Het is een officieel document, maar Zweden is Zweden, die zien dingen anders. Het loont echt om een paspoort mee te nemen, ook al is dat wat duurder dan een ID kaart. Jezelf inschrijven in Zweden met een ID kaart gaat bijna altijd fout, een persoonsnummer krijgen wordt dan een worsteling.
• Pasfoto’s. Ik heb nog een voorraadje pasfoto’s laten maken, altijd handig en zo hoef je in je spiksplinternieuwe land niet gelijk opzoek naar een plek waar je die kunt maken.
• S1 verdragsformulier. Zoals in de paragraaf hierboven omschreven is het heel belangrijk dat je dit formulier hebt. Vraag het ruim op tijd aan want het duurt enkele weken voor je het hebt.
• Uitschrijvingsbewijs. Bij uitschrijven op het gemeentehuis krijg je een uitschrijvingsbewijs. Vraag om deze in het Engels te krijgen, dat is handiger in Zweden en je krijgt hem zonder kosten.
• Schuldvrij verklaring. Bij BKR kun je voor enkele euro’s een verklaring krijgen dat je geen schulden hebt. Ik had gelezen dat een bank hier soms om vraagt, maar het niet nodig gehad. Als je in Zweden een bedrijf zou willen starten dan heb je een verklaring nodig van de belastingdienst dat je daar geen schulden hebt. Dit was voor mij niet van toepassing, dus deze had ik niet. Wil je in Zweden geld lenen om een huis te kopen (heel moeilijk), dan moet je ook een verklaring hebben van je Nederlandse bank dat je geen schulden of achterstanden hebt.
• Toekenning uitkering. Je moet bij aanmelden in Zweden aantonen dat je jezelf in leven kunt houden. Ik heb hiervoor de brief van UWV gebruikt over toekenning van mijn WIA-IVA uitkering. Die werd zonder problemen geaccepteerd, gewoon in het Nederlands.
• DigiD. Voor vertrek heb ik ervoor gezorgd dat mijn DigiD in orde is. Het is veel gedoe om een DigiD vanuit Zweden aan te vragen. Overigens, als je een nieuwe mobiel koopt moet je de DigiD app weer opnieuw activeren. Dat kun je doen met de RIFD chip die in een paspoort zit, maar dat werkt (momenteel) alleen met een paspoort dat in Nederland is uitgegeven, niet met een paspoort dat is afgegeven door een ambassade of de Schipholbalie/RNI balie. Ook daarom is het handig om voor vertrek een vers paspoort te halen zodat je daarmee 10 jaar vooruit kunt.
• Medisch. Vraag ruim voor vertrek je medische dossier op. Ze zijn verplicht je daar een kopie van te geven als je erom vraagt, en meestal krijg je het ook zonder probleem. Soms worden wel kosten gerekend voor het maken van de kopieën, maar veel kost dat niet. Bij de huisarts kreeg ik een complete uitdraai gratis. Bij het ziekenhuis moest ik 15 euro betalen en kreeg daarvoor een kopie in kleur van mijn hele dossier, formaat telefoonboek.

Als je medicijnen gebruikt, vraag de apotheek om een medicijn paspoort, dat draaien ze zo voor je uit. Ik heb kort voor vertrek met de smoes dat ik op een lange vakantie ging een kleine voorraad medicijnen gekregen. Een voorraad heb je nodig, want het duurt in Zweden enige tijd om alles geregeld te krijgen. Ik had al een klein beetje medicijnen opgespaard en met die ‘vakantievoorraad’ had ik totaal voor 3 maanden bij me. Zodra je meldt dat je emigreert zal het niet lukken om voorraad te krijgen, dus daarom heb ik het vakantiesmoesje gebruikt.

Contactgegevens

Als je jezelf uitschrijft bij de gemeente dan moet je daar opgeven naar welk adres je vertrekt. Zij sturen je gegevens vervolgens door en je wordt opgenomen in het RNI, register niet ingezetenen. Veel instanties nemen je nieuwe adres automatisch over uit het RNI. Ook als je later in het buitenland verhuist, dan kun je met DigiD in het RNI je adres wijzigen en de meeste instanties nemen dat over. Men zegt dat je je nieuwe adres bij de belastingdienst met een apart formulier schriftelijk moet doorgeven. Dat heb ik nooit gedaan, en ze wisten me gewoon kort na emigratie, en later kort na een verhuizing binnen Zweden, gewoon te vinden. De uitkeringsinstanties UWV (WIA en WAO) en SVB (AOW) moet je echter wel schriftelijk in kennis stellen met een formulier dat ze daarvoor hebben, zij nemen je gegevens niet automatisch over uit het RNI.
Het is makkelijk om je Nederlandse bank te houden en bij de meeste banken is dat geen probleem voor een basisrekening. Vergeet niet je nieuwe adres aan de bank door te geven.

Email

Als je email hebt van je provider, dan raak je dat mailadres kwijt zodra je je abonnement opzegt. Het is slimmer om ruim voor je emigratie een mailadres te nemen dat je gewoon kunt houden en wereldwijd kunt gebruiken, bijvoorbeeld gmail. Gebruik dit mailadres ook tijdens de hele voorbereiding in de contacten met instanties en bedrijven. Zo weet je zeker dat de communicatie gewoon doorloopt als je al verhuisd bent.

Hond

Uiteraard moest de hond mee naar Zweden. De eisen om een hond mee te kunnen nemen zijn een chip, geldig paspoort en een inenting voor hondsdolheid. Die enting moet minimaal 3 weken voor vertrek gegeven zijn als de hond niet eerder ingeënt was of de oude enting was verlopen.
Je moet de hond ook aanmelden bij de grens, maar dit kan je van te voren online doen bij Tullverket. Ik heb dat overigens niet gedaan, maar het moet officieel wel en nu het online kan kost het geen moeite.
Woon je eenmaal in in Zweden en heb je je persoonsnummer, dan is het verplicht je hond te registreren bij Jordbruksverket. Dit kost eenmalig een klein bedrag.

Spullen verkopen

Ik wou maar 1 rit maken voor de emigratie en niet 3x heen en weer rijden. Ik moest dus veel spullen kwijt voor vertrek. Een deel kon naar de stort maar er waren uiteraard veel dingen bij die nog prima bruikbaar waren. Verkopen die handel dus.
Eerst heb ik veel op marktplaats gezet. Dat was een beetje een koude douche, er waren erg weinig reacties, en de reacties die er kwamen waren vaak van mensen die je niet eens in je straat wilt hebben, laat staan aan de deur. Die verkoop liep dus voor geen meter.
Toen heb ik me op Facebook aangemeld bij enkele lokale koop en verkoop groepen in de omgeving. Dat was de juiste weg. Er kwamen veel reacties, en allemaal van mensen die in de buurt wonen, dus die ook kwam opdagen. In enkele dagen had ik zo vrijwel alles verkocht.

Inpakken en rijden

Ik heb de verhuizing gedaan samen met een vriend die een VW bus en huifaanhanger had. Daar moest alles in en wat niet paste kon dus niet mee, we gingen maar 1x heen en weer.
Bij het inpakken moest ik dus heel kritisch zijn wat mee mocht en wat niet. Verder moest ik echt heel economisch inpakken, geen frisse lucht vervoeren, elke centimeter telt. Ik heb in een kamer met tape de exacte binnenmaten van die bus uitgezet en kon zo dus alles strak inpakken en zeker weten dat het zou gaan passen. Dat heeft gewerkt, toen we de dag voor vertrek de bus gingen inpakken bleek alles exact te passen. De bus zat vol, echt vol, er kon geen krant meer bij. De grote onhandige dingen zaten in de aanhanger, en de meeste tussenruimte was daar ook volgestouwd.

Ik had voor vertrek een Brobizz transponder met bropass abonnement geregeld van de Oresund brug. Daarmee kun je zonder stoppen doorrijden op de Grote Beltbrug en de Oresund brug, met wat korting op de Beltbrug en 50% korting op de Oresund. Dat ding verdiend zich dus heel snel terug.
We zijn met 1 overnachting in Zuid Zweden naar Rätan gereden. Die overnachting heb ik gedaan in een stuga op een camping niet ver van de route, maar niet pal aan de doorgaande weg of bij een stad. Mijn hele aardse bezit zat in die bus, en overnachten langs de snelweg is toch een snelle manier om van je spullen af te komen, dus dat leek me geen goed plan.
Aangekomen in Rätan alles in mijn huisje gezet en gaan slapen. De volgende morgen eerst naar een verzekeringskantoor gereden om een inboedelverzekering af te sluiten. Dat bleek gelukkig geen enkel probleem, ondanks dat ik nog geen persoonsnummer had. Paspoort en huurcontract waren voldoende en ik betaalde met pin ter plekke gelijk de premie.
Na 3 dagen zijn we terug gereden naar Nederland, zonder overnachting. Nou, 2150 kilometer is dus gewoon teveel met een bus met aanhanger, ook al rij je afwisselend met 2 man.

Uitschrijven en inschrijven

Na de verhuisrit was ik weer in Nederland. Ik heb toen op het gemakje de laatste restanten geruimd uit mijn huurhuis en de boel klaargemaakt voor de overdracht aan de woningstichting. Na 2 weken was ik helemaal klaar. Ik heb mij toen uitgeschreven bij de gemeente en een Engelstalig uitschrijvingsbewijs gevraagd. Uitschrijven kan pas 5 dagen voor emigratie.

Toen ik het huis zonder problemen heb overgedragen, meterstanden opgenomen en foto’s gemaakt van de meters, heb ik de hond en de laatste spullen in mijn auto geladen en ben weer gaan rijden. Wederom overnacht in Zuid Zweden in een stuga op een camping. Ik was nu geëmigreerd.
Toen ik na enkel dagen een beetje gesettled was ben ik naar Skatteverket gegaan, de Zweedse belastingdienst. Zij doen de bevolkingsregistratie, dus je schrijft je daar in en niet bij de gemeente.
Ik heb mij daar aangemeld als nieuwe inwoner en ze alle papieren gegeven die ik bij me had. Ze namen van die stapel alleen mijn paspoort, de brief van UWV met de toekenning van de WIA, het S1 verdragsformulier en mijn huurcontract. Ik had overal ook kopieën van maar die wilden ze niet, ze maakten zelf kopieën en ik kreeg alle originelen gelijk terug. Ik was daar binnen 10 minuten klaar en kreeg te horen dat ik vanzelf de uitslag zou krijgen of ik een persoonsnummer zou krijgen maar dat dat weken zou gaan duren.
het lange wachten begon dus, en dat was echt lang. Wel 48 uur zelfs, toen zat er een brief in de bus met mijn persoonsnummer. Dat was dus echt heel gesmeerd gelopen.

Toen ik het persoonsnummer dus had ben ik naar Försäkringskassan gegaan, in dezelfde ruimte als skatteverket, maar 1 balie verder. Daar heb ik me met mijn persoonsnummer en het S1 formulier gemeld om me in te schrijven voor het Zweedse zorgsysteem. Dat was binnen 5 minuten gebeurd, al duurde het een week of 5 voor ik bevestiging kreeg dat ik ingeschreven was en bekend bij de lokale dokterspost. Ik heb toen gelijk een afspraak gemaakt bij de dokter zodat ik mijn medicijnen weer kon gaan aanvullen. Ik heb mondeling mijn medische voorgeschiedenis verteld en de hoofdpunten heeft hij in het systeem gezet, een kopie van mijn Nederlandse dossier hoefde hij niet te hebben. Mogelijk omdat ik mijn hele voorgeschiedenis goed kon uitleggen en alle medicijnen en doseringen uit mijn hoofd wist, ook van voorgaande medicijnen.
Al met al is het dus allemaal best vlot verlopen.

AOW/ANW

Bij emigratie stopt de opbouw van je AOW/ANW. Er wordt van je uitkering dan ook geen premie meer ingehouden, dus je krijgt netto een stuk meer. De AOW/ANW premie is samen rond 18 procent.
Doordat je die premie niet meer betaalt zul je ook minder AOW krijgen. Voor elk jaar dat je buiten Nederland woont krijg je 2% minder AOW.
Het is mogelijk om vrijwillig die premie toch te betalen, zodat de AOW niet gekort gaat worden. Dat kan interessant zijn als je een hele lage uitkering hebt, maar heb je een goeie uitkering, dan is het bedrag dat je daarvoor jaarlijks zou moeten betalen niet in verhouding tot de 2% die je er later voor gaat krijgen. Ik heb het niet gedaan, ik zou €5364 per jaar moeten betalen om 2% meer AOW te ontvangen, ik ben gekke Henkie niet.
Als je wel vrijwillig wilt bijverzekeren dan moet je dat regelen binnen een jaar na emigratie uit Nederland. Je kunt je maximaal 10 jaar lang bijverzekeren, tenzij je bij vertrek ouder was dan 50 jaar, dan kan het tot je pensioen.

Tot Slot

Er zijn bij emigratie nog veel meer dingen waar je mee te maken krijgt, zeker als je getrouwd bent of kinderen hebt. Ik kan echter alleen vertellen wat ik zelf weet, en de lijst is ongetwijfeld verre van compleet. Maar de hoofdpunten zitten erin en mogelijk heeft iemand iets aan de tips die ik geef.
Ik heb bij mijn voorbereidingen gemerkt dat ook de instanties en bijvoorbeeld zorgverzekeraar foutieve informatie verstrekken. Ze hebben schijnbaar niet vaak te maken met emigratie, maar geven wel antwoorden op je vragen. Die antwoorden kloppen soms dus gewoon niet. Zorg dus dat je dingen dubbel checkt, controleer wat je hebt en zoek meerdere bronnen.