Persoonsnummer als je WIA, WAO of AOW hebt

Als je in Zweden woont en je voldoet aan wat voorwaarden, dan krijg je een persoonsnummer. Dat nummer is min of meer vergelijkbaar met het BSN in Nederland, maar in Zweden is er erg veel aan dat nummer gekoppeld. Als je geen persoonsnummer hebt dan ben je bijna een non-persoon. Je bent dan niet automatisch verzekerd voor ziektekosten, je kunt niet of moeilijk abonnementen afsluiten voor internet en telefoon, je kunt bij veel webshops niet bestellen, het kopen van een auto en het verzekeren daarvan is lastiger en nog een hele rij zaken. Het is dus erg belangrijk om een persoonsnummer te bemachtigen.

Voor ik naar Zweden vertrok heb ik uiteraard uitgezocht wat ik allemaal nodig had om een persoonsnummer aan te kunnen vragen, en hoe het precies zat met de ziektekosten verzekering. Ik heb die informatie uiteraard bij elkaar gezocht, gericht op mijn specifieke situatie. Er zijn situaties denkbaar waarbij men andere wegen zal moeten volgen om dit alles te regelen. De info die ik in dit artikel geef is specifiek van toepassing op arbeidsongeschikten met een WAO of WIA uitkering en gepensioneerde mensen met AOW. Mensen die naar Zweden gaan om daar een baan te zoeken, samen te gaan wonen of een eigen bedrijf te starten moeten er dus rekening mee houden dat de dingen die ik hier schrijf mogelijk niet van toepassing zijn op hun situatie.

Ik heb alle informatie over het emigreren met behoud van uitkering, de zorgverzekering bij emigratie, en het krijgen van een persoonsnummer van 3 websites gehaald. Verder heb ik veel ervaringen gelezen van emigranten die mij waren voorgegaan op blogs en fora. De officiële websites waar ik de info vandaan heb waren:

• UWV
• Het CAK
• Skatteverket

UWV

Het UWV betaalt je WAO/WIA uitkering en SVB de AOW. Als je emigreert naar Zweden dan blijven ze dat doen. Wel wordt de afhandeling dan gedaan door de afdeling buitenland omdat er enkele zaken anders gaan dan wanneer je in Nederland woont. Als je een WAO/WIA uitkering hebt, dan wordt er door het UWV geen premie AOW en ANW meer ingehouden. je krijgt dit bedrag, circa 18% van je bruto uitkering, netto erbij.

Dat houdt wel in dat je vanaf het jaar dat je emigreert ook geen AOW meer opbouwt. Voor elk jaar dat je niet opbouwt, is je uiteindelijke AOW uitkering 2% lager.

Je kunt ervoor kiezen om de opbouw vrijwillig toch voort te zetten. Je moet hiervoor dan elk jaar een bedrag storten. Als je inkomen rond modaal is dan is het bedrag dat je in 2022 daarvoor zou moeten betalen €5364. Heb je een lager inkomen, dan is het bedrag ook lager. Je kunt maximaal 10 jaar bijverzekeren als je bij emigratie onder 50 jaar oud was, of tot je pensioen als je bij emigratie 50 of ouder was. Als je vrijwillig wilt bijverzekeren dan moet je dat binnen 1 jaar na emigratie regelen. Je kunt exacte informatie hierover vinden op de site van SVB. Als je al een AOW uitkering hebt dan is dit stukje niet van toepassing, omdat je dan al geen premie AOW meer betaalt.

Het CAK

Als je je uitschrijft uit Nederland, dan vervalt op dat moment ook de geldigheid van je zorgverzekering. Ook een eventuele EHIC die je op die polis hebt verliest zijn geldigheid, je kunt deze dus niet gebruiken als je in Zweden woont. Doe je dat toch, dan pleeg je fraude. Zowel je zorgpas al EHIC van je Nederlandse zorgverzekeraar zijn dus niet meer geldig.

Als je gaat emigreren met een WIA, WAO of AOW uitkering, dan moet je dit enige tijd van te voren melden bij het CAK. Deze instantie neemt namelijk de zorgverzekering over. Je valt vanaf de dag van uitschrijving niet meer onder het normale zorgstelsel. Bij het CAK vraag je een S1 verdragsformulier aan die ingaat op de dag van emigratie. Dat is een document dat aangeeft dat je in Nederland verzekerd bent voor zorgkosten, en dat Nederland garant staat voor de kosten van je zorg in je nieuwe woonland. Die S1 is een heel erg belangrijk document. Zonder S1 wordt het erg lastig om je persoonsnummer te krijgen in Zweden zonder dat je daar een baan, bedrijf of sambo (Zweedse partner) hebt.

Zorgpremie

De premie van de zorgverzekering via het CAK wordt door het UWV op je WAO/WIA uitkering of SVB op je AOW uitkering ingehouden. Je hoeft dus niet elke maand een rekening te betalen, zoals wel moest toen je nog in Nederland woonde. Verder wordt er op de premie een landenfactor toegepast. Dit omdat de zorg in het ene land goedkoper is dan het andere. Voor Zweden is die factor in 2022 rond 0,7751x, dus je betaalt minder premie. Die 0,7751x wordt toegepast op zowel het nominale deel van de premie als het werkgeversdeel. Je gaat er netto dus iets op vooruit. De landfactor wordt elk jaar opnieuw vastgesteld.

Het UWV houdt dus de premie voor je zorgverzekering in op je WIA of AOW. Hier zit nog een klein addertje onder het gras. Soms maakt het UWV hierbij namelijk een fout, en maken ze de ingehouden bedragen over naar de belastingdienst samen met de normale loonheffingen, in plaats van naar het CAK. Als je dan ongeveer een jaar in Zweden woont dan kun je een rekening krijgen van het CAK om alsnog je premie te betalen. Dit moet je dan ook doen. Bij de belastingdienst kun je de door UWV verkeerd aan hen gestuurde euro’s terugvragen middels een formulier dat hier speciaal voor is. Leuker kunnen ze het niet maken, makkelijker dus ook niet. Gelukkig komt dit niet vaak meer voor.

Opgave wereldinkomen

Als je eenmaal in Zweden woont dan krijg je van het CAK 1 maal per jaar een formulier toegestuurd voor de opgave van je wereldinkomen. Daarop moet je je totale inkomen van het voorgaande jaar vermelden, dus de gegevens van je uitkering zoals op de jaaropgaaf vermeld is, maar ook andere bronnen van inkomsten. Het maakt verder niet uit of dat in Nederland of Zweden of een ander land is en waar die inkomsten belast zijn. Als je in Zweden dus iets bijverdiend hebt en daar ook in Zweden belasting over betaald hebt, dan moet je die inkomsten dus ook vermelden. Ook bij het bezit van een eigen woning moet een klein deel van de waarde ervan bij het inkomen worden opgeteld. Die opgave wereldinkomen is verplicht.

Later in het jaar krijg je dan de definitieve afrekening voor het voorgaande jaar. Aan de hand van de opgave wereldinkomen die je gedaan hebt en de premies die al door de uitkeringsinstantie zijn ingehouden wordt berekend of je voor het voorgaande jaar iets terug krijgt, of nog moet bijbetalen. Als je geen extra inkomsten hebt naast je uitkering dan zal het bedrag dat je terugkrijgt of moet bijbetalen heel laag zijn.

Skatteverket

Op de site van skatteverket staat omschreven wat de vereisten zijn om een persoonsnummer te krijgen. Het komt er op neer dat je dit moet hebben:

• Een adres in Zweden, je moet dus in Zweden wonen
• Een inkomen of voldoende geld om jezelf gedurende minimaal een jaar te onderhouden
• Een allesdekkende zorgverzekering, minimaal een jaar geldig vanaf je aanvraag
• Als je getrouwd bent, huwelijks certificaat
• Als je kinderen mee gaan, geboortecertificaten

Ik heb het volgende meegenomen naar Skatteverket: Mijn paspoort, mijn huurcontract, de brief van UWV met de toekenning van mijn WIA uitkering gewoon in het Nederlands en de S1 die ik van het CAK had gekregen.

Ze wilden van al deze papieren de originelen hebben, ze maakten daar zelf een kopie van en ik kreeg de originelen direct terug. 2 dagen later had ik mijn persoonsnummer in de post. Dat ging dus heel wat vlotter dan ik had verwacht. Ik ben toen weer naar het kantoor van Skatteverket gegaan, waar ook Försäkringskassan gevestigd is. Ik heb mij daar aangemeld met mijn persoonsnummer en het S1 formulier. Je bent dus bij toekenning van het persoonsnummer niet automatisch ook geregistreerd in het Zweedse zorgsysteem, je moet je aanmelden.

De verwerking van je persoonsnummer en vooral de aanmelding in de Zweedse zorg kost even tijd. Wat nou als je in die tijd zorg nodig hebt? Ik heb die vraag toen ik in 2015 emigreerde bij het CAK gesteld. Zij houden vanaf de datum emigratie premie in, dus strikt genomen ben je verzekerd, maar de afhandeling van de kosten als je in die tijd zorg nodig hebt kan dus wat stroef lopen. Zorg dat je in elk geval bij emigratie een voorraad medicijnen meeneemt zodat je die tijd daarmee kunt overbruggen.

Ehic

Als je met een S1 van CAK in het Zweedse zorgsysteem bent opgenomen, dan ben je binnen Zweden verzekerd. Om ook in andere Europese landen, dus ook Nederland, zorg te kunnen krijgen moet je een Ehic hebben. Deze kun je aanvragen bij CAK. Heb je een EHIC aangevraagd en gekregen, dan zul je elk jaar automatisch een nieuwe ontvangen. De EHIC is in principe alleen voor spoedzorg. Als je voor een reguliere behandeling naar Nederland of een ander EU land wilt dan zul je dat van te voren met de verzekeraar moeten overleggen.

België

Ik ken de instanties in België niet en kan dus geen uitgebreide en betrouwbare informatie geven hoe de procedure in België precies is. Maar het S1 verdragsformulier is een Europese afspraak. Als je vanuit een EU land met behoud van uitkering of pensioen emigreert naar een ander EU land, en het thuisland blijft de sociale lasten inhouden op de uitkering, dan is er een instantie waar je een S1 kunt aanvragen. Of je thuisland wel of geen premies voor zorg/sociale lasten inhoudt na emigratie kan per (thuis)land verschillen. Dat zou je terug moeten kunnen vinden in het belastingverdrag dat je thuisland met Zweden heeft. Heb je eenmaal die S1, dan is de procedure voor aanvraag persoonsnummer en registreren voor het Zweedse zorgsysteem verder gelijk.

Foutieve informatie

Voor mijn vertrek heb ik dus intensief gezocht naar al deze informatie en alle mogelijke varianten daarop. Ik heb ook telefonische contacten gehad met de klantenservice van deze instanties, de zorgverzekeraar, en ook gesproken op de emigratiebeurs met Skatteverket.

Het was daarbij erg opvallend hoe weinig de instanties eigenlijk weten. Ik stelde uiteraard vragen die specifiek gericht zijn op mijn situatie, dus een WIA uitkering en vertrek naar Zweden. Van de zorgverzekeraar kreeg ik alleen foutieve antwoorden, van UWV vooral weifelende antwoorden waaraan duidelijk hoorbaar was dat ze het niet zeker wisten. Skatteverket stond op de emigratiebeurs alleen Nederlandse zuurstof te verspillen, die durfden alleen de foldertjes uit te delen maar geen enkel duidelijk antwoord te geven op gerichte vragen. De enige instantie waar ze wel heel duidelijke en uitsluitend juiste antwoorden gaven op mijn vragen was het CAK. Die wisten wel exact hoe de regeltjes zijn en hoe zaken geregeld moeten worden.